Badania na nietolerancję pokarmową (nadwrażliwość pokarmową, alergię pokarmową opóźnioną) pojawiają się na rynku jak grzyby po deszczu. Co zwykle się w nich porównuje? Najlepiej brać pod uwagę:
- Jakość testów (walidacja, powtarzalność)
- Metodę wykonywania testów (najlepiej Elisa, uznana metoda diagnostyczna)
- Ilość badanych alergenów w stosunku do ceny (lepiej układa się dietę mając szerszy panel)
Oprócz tego warto orientować się co właściwie oferują firmy sprzedające badania na nietolerancję pokarmową (alergię pokarmową opóźnioną). Co to są klasy przeciwciał i co one oznaczają?
Czytając o alergiach wcześniej czy później napotkamy się na oznaczenia sIgA, IgA, IgG, IgE… Najczęściej występują jako zwrot „alergia IgE zależna”, alergia IgG-zależna”. Ponadto w zaleceniach lekarskich czy od alergologa może pojawić się zalecenie wykonania całkowitego IgE czy IgG. Co właściwie oznaczają te trzy literki? Dlaczego mają tak duże znaczenie?
I jeszcze jedna ważna informacja: wiele osób szuka informacji o testach na alergię IgG pod hasłem „badania na nietolerancję pokarmową”. Z tego powodu ten zwrot został użyty w artykule. Jednak warto pamiętać, że alergia i nietolerancja to nie jest to samo. Pisałam o tym tutaj.
Co to są sIgA, IgA, IgG, IgE?
Są to skróty oznaczające immunoglobuliny związane z układem odpornościowym. Jeszcze prościej – są to różne rodzaje białka, które łączą się z antygenami (obcymi cząsteczkami) i pomagają usuwać je z organizmu. Co warto wiedzieć?
- Jest ich więcej – najczęściej mówi się o tych czterech, ale jest ich więcej i pełnią różne funkcje.
- Każde z wymienionych białek w inny sposób wpływa na układ immunologiczny i warto znać różnicę.
sIgA – obrona śluzówkowa, pierwsza linia obrony. To nie są badania na nietolerancję pokarmową!
sIgA to pierwsza linia obrony. Są to cząsteczki, które znajdują się w śluzówce, oraz wydzielinach (np. śluz, ślina) (NIE WE KRWI!), Dlatego nie należy ich mylić z IgA. sIgA są wydzielniczą formą IgA!
Występują wszędzie tam, gdzie jest śluzówka – na jelitach, drogach oddechowych, moczowych. Jeśli ta linia obrony zawiedzie zaczynają uaktywniać się różne procesy immunologiczne, między innymi immunoglobuliny IgA i IgG.
sIgA nie jesteśmy w stanie zbadać metodą z krwi. Jest ona bardziej związana z reakcją na bakterie czy wirusy. Co ważne – jest ona ściśle związana z mikroflorą jelit. Za budowanie odporności śluzówkowej odpowiedzialne są w ogromnym stopniu bakterie jelitowe. Dlatego dysbioza jelitowa może doprowadzać do nawracających infekcji, które zwykle związane są właśnie z układem oddechowym czy moczowo – płciowym.
Ta wydzielnicza postać immunoglobuliny (sIgA) odpowiada m.in. za aglutynację bakterii, hamowanie adhezji komórek bakteryjnych do nabłonka błon śluzowych, absorpcję antygenów pokarmowych, a także neutralizację wirusów, toksyn oraz enzymów wytwarzanych przez mikroorganizmy. Stwierdzono również zdolność sIgA do wewnątrzkomórkowego neutralizowania oraz hamowania uwalniania cząsteczek wirusa. (źródło)
IgA – pierwsza reakcja organizmu
Immunoglobuliny IgA znajdują się we krwi. Stanowią pierwszą reakcję obronną organizmu. Charakteryzują się krótkim czasem półtrwania (4-5 dni)[i]. Po tym czasie, jeśli organizm nadal ma kontakt z antygenem, który organizm uznaje za potencjalnie szkodliwy, zaczynają się wytwarzać przeciwciała IgG, które utrzymują się dłużej (20-30 dni, a czasami całe życie). Między innymi dlatego przy diagnozowaniu alergii pokarmowych typu III (opóźnionych) badamy przede wszystkim IgG.
IgA ma za zadanie wychwycić i związać jak największą liczbę patogennych substancji.
Czy warto badać IgA w alergii pokarmowej (nietolerancji pokarmowej)?
Oznaczanie IgA ma sens przy diagnostyce nefropatii i celiakii, ale to zupełnie inny mechanizm działania. W przypadku alergii opóźnionej ma mniejsze zastosowanie ponieważ IgA jest mniej specyficzne, więc może częściej mylić białka np. mleka koziego z krowim. Co ciekawe: w naszej szerokości geograficznej w 1 na 223 przypadki rasa kaukaska nie wytwarza IgA (co jest populacyjne znaczące). Większość ludzi nawet o tym nie wie!
Poszukując badań na ten temat natknęłam się na badanie opublikowane przez Vojdani i wsp. (Nutrition and Metabolism 2009, 6:22). Wskazuje ono, że swoiste przeciwciał IgG i IgA względem pokarmów występują równolegle, ale stwierdzano niższe wartości IgA, a w niektórych przypadkach nawet brak IgA wśród analizowanych pacjentów, w porównaniu do przeciwciał IgG. Co najważniejsze: w żadnym z przypadków badacze nie zaobserwowali podwyższonego poziomu wyłącznie IgA, występujących bez IgG. W prezentowanym badaniu nie wykazano zatem dodatkowej korzyści z łącznego oznaczania przeciwciał IgG i IgA. Co z tego wynika?
Badanie na nietolerancję pokarmową – lepiej więcej alergenów niż IgG i IgA?
Jakie badanie na nietolerancję pokarmową wybrać? Opinie na ten temat są różne. Niektórzy uważają, że lepiej badać obie klasy bo daje to pełniejszy obraz. Z mojego punktu widzenia jeśli miałabym większy budżet na badanie (badanie w obu klasach jest droższe) na nietolerancję pokarmową (alergię pokarmową opóźnioną) w świetle dostępnych badań wolałabym zapłacić więcej w zamian za większą ilość badanych pokarmów niż za sam fakt badania obu klas przeciwciał. Należy pamiętać, że dieta w alergii pokarmowej opóźnionej ma kluczowe znaczenie, a łatwiej ułożyć ją mając wynik z większą ilością alergenów.
W Instytucie Mikroekologii w Poznaniu wykonasz badania na alergię IgG-zalezną. Zobacz dostępne pakiety i listy alergenów.
IgE – czyli szybka alergia. Uwaga na wstrząs anafilaktyczny!
Przy IgE mamy zupełnie inny schemat reakcji. Powodują one wyrzut histaminy stąd reakcja jest natychmiastowa i bardzo silna. Z tą alergią wiąże się niestety wstrząs anafilaktyczny. Często pacjenci nawet bez badań wiedzą jaki produkt wywołuje reakcję. To właśnie alergia IgE-zależna jest najczęściej diagnozowana u alergologa, a testy są refundowane.
Kiedy wykonać całkowite IgG?
Całkowite IgG – Czyli działanie układu odpornościowego w tej klasie immunoglobulin. Przed wykonaniem badania na alergię IgG-zależną (nietolerancje pokarmową, nadwrażliwość pokarmową) warto w niektórych przypadkach zrobić całkowite IgG (total IgG).
- Jeśli mamy chorobę immunologiczną i jest ona leczona (leki, które wyciszają układ odpornościowy, zabijają przeciwciała IgG żeby nie dochodziło do autoagresji).
- Są też osoby które gentycznie mają niskie IgG (hipoglobulinemia, agammaglobulinemia).
- Podczas radio i chemioterapii
Badanie na całkowite IgG w przypadku diagnostyki alergii pokarmowych wykonujemy, aby sprawdzić czy poziom przeciwciał jest wystarczająco wysoki aby możliwa była diagnostyka.
Całkowite badanie immunoglobulin wykonuje się też w przypadkach:
- Alergie pokarmowe i wziewne.
- Zaburzenia układu odpornościowego (częste infekcje o ciężkim przebiegu)
- Podejrzenie nowotworów układu limfatycznego.
- Choroby wątroby i śledziony.
- Podejrzenie chorób autoimmunologicznych.
- Przewlekłe stany zapalne.
Więcej na temat alergii IgG-zależnej znajdziesz tutaj
O nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten przeczytasz tutaj.
Badania na nietolerancję pokarmową (nadwrażliwość pokarmową, alergię pokarmową IgG-zależną)
Jakie testy na alergię u dziecka?
[i] Nature Reviews Drug Discovery. 2003;2:52-62
Zawisza E.: Reakcje pokarmowe – nie mediowane IgE. Alergia, 2010, 3: 47-48
Dzień dobry.
Czy przeprowadzenie testu nietolerancji pokarmowych z włosa na sens? https://www.groupon.pl/deals/zrk-test-alergia-nietolerancja-pokarmowa-healthy-stuff-online-limited
Wiem, że ta metoda jest krytykowana i nie ma dowodów na jej skuteczność, ale moim zamiarem jest wzięcie pod uwagę wyniku i następnie samodzielnie sprawdzenie przez dietę eliminacyjną, czy wynik się sprawdził; nie zamierzał w pełni wierzyć w jego skuteczność.
Dziękuję za odpowiedź.
Dzień dobry,
Nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli coś nie jest przeprowadzane zgodnie ze standardami uznanymi w diagnostyce laboratoryjnej staram się nie polecać i nie wypowiadać na ten temat. Oczywiście, zawsze można zrobić sobie „coś na próbę”, ale uważam, że jeśli już robimy coś dla siebie to jednak warto zrobić to na solidnej podstawie:) Pozdrawiam
Dzień dobry,
1 roczny syn ma IgE calkowite 1167 IU/ml. W panelu pediatrycznym ma same 0. Czy lepiej nastepne badania robic IgE niezalezne czy zależne?
Czy orientuje się Pani gdzie w Warszawie można wykonać testy w klasie IgG?
Instytut Mikroekologii ma siedzibę w Warszawie.
Witam,
od wielu lat mam problemy z nietolerancja pokarmowa – puchna mi zatoki i boli glowa. Od wielu lat leczylam sie na zatoki az przypadkowo zauwazylam, ze mam tego typu reakcje dzien pozniej po zjedzeniu np. orzechow. Wyeliminowalam je z diety i dzieki temu moglam odstawic krople do nosa sterydowe. Sa to jednak nie tylko orzechy, rowniez inne potrawy, ktorych nie potrawie do konca wylapac. Postanowilam zrobic badania Igg. Zrobilam je, zaplacilam 1300 zl za najwiekszy profil. I nic nie wyszlo! Wyszly mi jakies uczulenia na rzeczy, z ktorymi w ogole nie mam kontaktu a np. orzechy – wyszly na zielono jako brak reakcji. Bylam ostatnio u arelgologa i zrobil mni badania na IgE, ale tez powiedzial ze to nie alergia, zebym wrocila do laryngologa. Jednak jak trzymam diete (pokarmy nieprzetworzone, eliminacja tych, rzeczy ktore sama odkrylam) to dziala i jestem wmiare zdrowa.
Moje pytanie: jak wykryc na co jeszcze reaguje? Bo zdarzaja mi sie dni w ktoych budze sie opuchnieta i zupelnie nie wiem od czego.
Jaka jest różnica między igg a iga? Chodzi mi dokładniej o igg, czy to jest to co było i jest teraz, czy to jest to co było i teraz nie ma znaczenia?
Witam, w związku z wykazaną nietolerancją mleka krowiego w teście nietolerancji pokarmowych metodą ELISA, mam obecnie dylemat: czy mogę w dalszym ciągu stosować izolat białka serwatkowego (WPI), czy powinienem go odstawić. Trenuję sporty siłowe i stąd moje pytanie.
Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam
Dzień dobry,
Trudno odpowiedzieć mi na to pytanie jednoznacznie, ale jednak białko serwatkowe to jedno ze składowych białek mleka, więc w okresie eliminacji radziłabym go odstawić. Jednakże moim zdaniem warto skonsultować się z firmą w której robił Pan badania i zapytać o to ich specjalistę w jaki sposób interpretować wynik.
Dzien dobry,
Choruję na endometriozę, którą wiaże z ciaglym stanem zapalnym panujacy w organizmie. Zainteresowal mnie temat nietolerancji pokarmowej, poniewaz pomyslalam że moze choroba ma cos wspolnego z nieodpowiednim pozywieniem ktore sobie dostarczam. Chcialabym wykonac testy na nietolerancję, jednak nie jestem wstanie jednoznacznie stwierdzic, oznaczenie ktorych immunoglobulin bedzie odpowiednie. Czy oznaczenie IgG bedzie wystarczajace by stwierdzic ktore produkty mi szkodza (ktorych powinnam unikac) ? Bede wdzieczna za odpowiedź! Pozdrawiam!
Dzień dobry, jeśli dolegliwości pojawiają się u Pani niekoniecznie zaraz po spożyciu konkretnego produktu przyczyną może być występowanie nadwrażliwości pokarmowej o charakterze opóźnionym- IgG-zależnej. Jeśli jednak nie jest Pani w stanie w pełni stwierdzić po jakim czasie pojawiają się dolegliwości, dla pewności można wykonać diagnostykę zarówno w klasie IgE-przeciwciał (alergii natychmiastowej) oraz IgG-przeciwciał (alergii opóźnionej). Zachęcam do konsultacji ze specjalistkami z Instytutu Mikroekologii w tym temacie https://instytut-mikroekologii.pl/konsultacje-telefoniczne/