Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten objawy i diagnostyka

Czy spotkałeś się z określeniem nieceliakalna nadwrażliwość na gluten? Gluten to nie potwór z szafy którym straszy się dzieci. Jednak faktem jest, że alergia na pszenicę, alergia na gluten, celiakia, czy własnie nieceliakalna nadwrażliwość na gluten dotyczą coraz większej grupy osób. Im więcej pojawia się informacji w mediach tym większa dezinformacja. Notorycznie można spotkać się z określeniem „nietolerancja glutenu”, chociaż jest ono używane niepoprawnie – nie w kontekście celiakii, ale w kontekście właśnie nadwrażliwości. Komu i kiedy gluten szkodzi? Czy ty też powinieneś odstawić pieczywo i makaron? A może najpierw potrzebne są jakieś badania?

Teorii na ten temat jest mnóstwo i nie będę w tym artykule ich wszystkich rozkładać na czynniki pierwsze. Opinie na temat glutenu są często skrajne: jedni twierdzą, że to bzdura i marketingowy wymysł, inni w glutenie upatrują źródeł wszelkich chorób. A prawda? Prawda jak zwykle leży gdzieś pośrodku, i jak to zwykle z prawdą bywa – jest mało medialna.

Celiakia a nieceliakalna nadwrażliwość na gluten

Problem celiakii, czyli choroby trzewnej dotyczy wg szacunków 1-3 % społeczeństwa. Jest trwająca całe życie immunologiczna choroba o podłożu genetycznym. W tym przypadku mówimy właśnie o nietolerancji glutenu. Działa on toksycznie i prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, co upośledza wchłanianie pokarmu. Jedyną metodą leczenia celiakii jest stosowanie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej. Do niedawna uważano, że celiakia jest jedyną udowodnioną chorobą która ma związek z glutenem. Obecnie świat medycyny pogodził się z faktem, że problemy z glutenem nie dotyczą wyłącznie celiaków. Obok celiakii i alergii na pszenicę pojawiła się nieceliakalna nadwrażliwość na gluten. I tym samym pojawił się podobny problem jak z zespołem jelita drażliwego. Dlaczego? Ponieważ nie ma badań, które mogłyby jednoznacznie stwierdzić lub wykluczyć nieceliakalną nadwrażliwość na gluten. W niektórych źródłach podaje się, że nieceliakalna nadwrażliwość na gluten nie ma nic wspólnego z układem immunologicznycznym, ale jest to zespół objawów, które pojawiają się po spożyciu glutenu. Czy to jest cała prawda?

Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten – objawy i diagnostyka

Wiele osób skarży się, że po spożyciu glutenu odczuwają nieprzyjemne dolegliwości. Szacuje się, że problem ten może dotyczyć aż 8-10% społeczeństwa i nie jest on, jak próbują przedstawiać go niektóre media, problemem wymyślonym na potrzeby marketingu. Objawy jakie mogą towarzyszyć nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten to:

  • Uczucie pełności w żołądku, wzdęcia, bóle brzucha
  • Biegunki
  • Uczucie zmęczenia, bóle głowy, wahania nastrojów, a nawet depresja
  • Zmiany skórne (np. pojawienie się objawów AZS)
  • Nieżyt nosa, astma

Obecnie ok. 17% Amerykanów kupuje produkty bezglutenowe, a szacuje się, że do roku 2017 rynek ten będzie wart 6,6mld dolarów

Spence D. Bad medicine: food intolerance. BMJ 2013; 346:f529.

 

Widzicie problem? Objawy są bardzo szerokie, niespecyficzne i trudno samodzielnie dojść do wniosku, że to właśnie ulubione bułki nam szkodzą. Nie zmienia to faktu, że w przypadku nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten objawy ustępują po wprowadzaniu diety bezglutenowej. Jakie są możliwości diagnostyczne?

  1. Pierwszy krok to wykluczenie celiakii (genetyczne testy na celiakię, badania z krwi, biopsja kosmków jelitowych)
  2. Nieceliakalną nadwrażliwość na gluten można też diagnozować za pomocą prób eliminacja – prowokacja. Jeśli po eliminacji objawy ustępują, a po prowokacji wracają można mieć podstawy do stwierdzenia tego problemu. Jest to jednak ryzykiem pewnego błędu i efektu nocebo. Nasza psychika lubi płatać nam figle i niestety nie można wykluczyć, że czujemy się lepiej bo… bardzo chcemy poczuć się lepiej i mamy silne przekonanie, że dieta nam pomoże.
  3. Testy na alergię IgG zależną. Stwierdzają one ten rodzaj nadwrażliwości, który jest związany z uruchomieniem reakcji układu immunologicznego. To skuteczna metoda diagnostyczna, która pozwala stwierdzić czy zachodzi rekcja na gluten, czy może np. alergia na pszenicę (bo to różnica)! Uwaga: testów nie powinno wykonywać się będąc przez dłuży czas na diecie eliminacyjnej, ponieważ wynik może wyjść zafałszowany. Dodatkowym plusem diagnostyki alergii opóźnionych jest to, że badane jest więcej niż sam gluten, co pozwala na przeprowadzenie skutecznej diety eliminacyjnej. W przypadku testów na alergię IgG może się okazać, że reakcji na gluten nie ma, a objawy jednak są. Mogą one wynikać z reakcji na inne pokarmy (dlatego warto zrobić testy na alergię). O alergii IgG zależnej przeczytasz tutaj.

Warto pamiętać, że rynek testów na alergię IgG-zależną (często nazywane testami na nietolerancję pokarmową) jest bardzo duży. Wybierając test należy zwrócić uwagę na jego jakość i walidację. Bardzo dobre testy wykonywane są w laboratorium Instytutu Mikroekologii w Poznaniu. Są to badania ImuPro, dostępne w 4 panelach. Materiał do badań można wysyłać z całej Polski, a sam test jest wykonywany przez doświadczonych diagnostów w doskonale wyposażonym laboratorium.

Czasami jednak, mimo braku celiakii oraz braku alergii na pszenicę i gluten nadal czujemy dolegliwości. Wtedy należy zaufać swojemu organizmowi. Jeśli na diecie bezglutenowej czujemy się lepiej to po prostu ją stosujmy (zawsze wykluczając wcześniej wspomniane już choroby). Odpowiadając więc na pytanie: problem z glutenem dotyczy też Ciebie jeśli:

  • Odczuwasz wymienione wyżej objawy i obserwujesz, że ograniczenie lub eliminacja glutenu przynosi rezultaty
  • Masz wskazania do wykonania diagnostyki w kierunku celiakii. I tutaj uczulam mocno i wyraźnie – nie zaniedbujcie tego! Niediagnozowana celiakia u dzieci, ale też u dorosłych to poważne problemy zdrowotne! Nie jest prawdą, że ta choroba dotyczy tylko dzieci!
  • Stwierdzono u ciebie alergię IgG zależną na gluten. Ten krok w kierunku diagnostyki jest również bardzo istotny, ponieważ pozwala przy okazji wykluczyć inne produkty, które powodują reakcję alergiczną i przyczyniają się do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego.

Przeczytaj też:

Przewlekły stan zapalny – kiedy w organizmie nie wszystko działa jak powinno…

Dieta bezglutenowa a hashimoto 

Rodzaje alergii pokarmowych

Bezglutenowe przepisy  

Podobne wpisy

naturalne probiotyki

Jak wybrać odpowiedni probiotyk?

odrobaczanie dzieci

Profilaktyczne odrobaczanie dzieci i dorosłych — TAK czy NIE?

probiotyki

Probiotyki wspierające zdrowie układu pokarmowego

mikrobiota jelitowa

Lekarz ds. mikrobioty jelitowej — diagnostyka i opieka

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.