Właśnie przeczytałam raport Najwyższej Izby Kontroli dotyczący suplementów diety. Żeby mnie bardzo zdziwił to nie powiem – od dawna piszę, że suplementy nie spełniają norm. Dotyczy to także probiotyków. Jednak skala tego procederu mnie zaskoczyła! Grzyby w probiotykach? Patogeny w probiotykach? Co się kryje, a czego nie znajdziemy w probiotykach i suplementach na polskim rynku?
Jakość probiotyków: o tym pisałam wielokrotnie i zwracałam uwagę. Mówiłam, że probiotyki są w Polsce dopuszczane do obrotu jako suplementy diety i dzięki temu „wymykają się” spod kontroli i unikają obostrzeń. Raport NIK potwierdził najgorsze przypuszczenia. Może trochę danych na początek:
- Na jedenaście badanych prób, w czterech próbkach suplementów diety z grupy probiotyków stwierdzono obecność niewykazanych w składzie szczepów drobnoustrojów.
- W czterech próbkach poddanych badaniu stwierdzono niższą, niż deklarowana na opakowaniu, liczbę bakterii probiotycznych.
- Co więcej, w jednej próbce wykryto zanieczyszczenie produktu – obecność bakterii chorobotwórczych z grupy Enterococcus Faecium
UWAGA! W związku z tą sprawą NIK poinformowała Głównego Inspektora Sanitarnego o stwierdzeniu bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia konsumentów, celem podjęcia działań zmierzających do wycofania skażonej partii produktu. Do dnia 3 lutego 2017 r. z wprowadzonej do obrotu partii tego suplementu w ilości 165 327 opakowań (ponad 1,65 miliona kapsułek) wycofano z obrotu jedynie 16 317 sztuk opakowań (163 tysiące kapsułek). W wyniku zawiadomienia skierowanego przez Prezesa NIK do Prokuratora Generalnego, prokuratura wszczęła postępowanie w zakresie czynu polegającego na wprowadzeniu do obrotu zafałszowanego suplementu diety, szkodliwego dla zdrowia lub życia człowieka. (źródło: www.nik.gov.pl)
Sprawdziłam na stronie NIK i GIS i niestety nie znalazłam informacji który to probiotyk
Jak sobie z tym radzić? Niestety jako konsumenci jesteśmy „skazani” na zaufanie do producenta i jednostek kontrolujących. Nikt z nas nie ma prywatnego laboratorium w którym sprawdzić jakiej jakości jest probiotyk, który kupił. Ze swojej strony możemy jedynie wybierać preparaty, których producenci budzą nasze zaufanie, chwalą się badaniami (np. przebadane szczepy probiotyczne). Pamiętajmy też, że akurat w tym przypadku cena często jest pewnym wyznacznikiem jakości. Probiotyk za przysłowiowe kilka złotych nie ma prawa mieć badań, bo producent sprzedając go po prostu nie miał możliwości wykonać drogich badań.
Co jeszcze znajdziemy w suplementach diety?
Zbadano także wiele innych suplementów. Co w nich znaleziono?
Z wybranych do kontroli 45 suplementów diety, które nie powinny być wprowadzone do obrotu z uwagi na zawartość niedozwolonych składników, aż 38 w czasie prowadzenia badań kontrolnych przez NIK znajdowało się w sprzedaży (sprawdzono sprzedaż internetową). Produkty te zawierały składniki kwestionowane przez Głównego Inspektora Sanitarnego, stwarzające niebezpieczeństwo dla konsumentów, gdyż – jak wskazywał Inspektor w pismach kierowanych do podmiotów wprowadzających te produkty do obrotu – mogły m.in. wykazywać właściwości alergenne i rakotwórcze, powodować zakażenia dróg oddechowych i moczowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, przyczyniać się do powstawania ropni, zapalenia wsierdzia, osierdzia, czasami zatruć pokarmowych.
Zwrócono także uwagę na problem reklam, niepokrytych obietnic i brak ostrzeżeń na opakowaniach. Nie uprzedza się o konsekwencjach nadmiernego spożycia suplentów, nie zwraca się uwagi, że powinny być one stosowane przy faktycznych problemach i niedoborach
Np. przedawkowanie witaminy A może mieć działanie teratogenne, nadmiar miedzi może powodować uszkodzenia wątroby, wysokie dawki fluoru – fluorozę, nadmiar żelaza – hemochromatozę. Osobom w trakcie kuracji antynowotworowej podanie przetworów zielonej herbaty zaburza leczenie przeciwnowotworowe. U osób chorych na epilepsję przyjmowanie preparatów z Ginkgo biloba powoduje redukcje skuteczności leków przeciwpadaczkowych. Pacjenci leczeni przeciwkrzepliwie warfaryną nie powinni stosować suplementów diety z zieloną herbatą, czy żeń-szeniem, które obniżają skuteczność przeciwkrzepliwą leku. (źródło: www.nik.gov.pl)
Kto winny? Producenci i Główny Inspektorat Sanitarny
W raporcie czytamy miażdżącą opinię funkcjonowania GiS.
Uderzające jest, że wobec blisko połowy ogólnej liczby powiadomień, które wpłynęły do GIS w latach 2014-2016 (ok. 6 tys. produktów) w ogóle nie rozpoczęto procesu weryfikacji. Oznacza to, że w stosunku do tak wielkiej liczby wprowadzanych na rynek suplementów diety nie podjęto nawet próby ustalenia, czy produkty te są bezpieczne dla konsumentów. Nie oznacza to także, iż w odniesieniu do produktów, wobec których rozpoczęto proces weryfikacji, podejmowane działania
zapewniały konsumentom bezpieczeństwo. Czas realizacji zadań, które mogłyby to bezpieczeństwo zapewnić był bowiem niebywale długi. Od momentu złożenia prawidłowego powiadomienia do GIS do chwili rozpoczęcia jego weryfikacji upływało średnio 240 dni (a maksymalnie nawet 516 dni), zaś średni czas trwania samej weryfikacji wynosił 455 dni (maksymalnie 817 dni). Należy przy tym podkreślić, że nadal toczą się postępowania wyjaśniające wszczęte we wcześniejszym okresie, tj. w latach. 2009-2010. Średni czas ich trwania wyniósł 2.256 dni, czyli ponad 6 lat, a najdłuższe
z tych postępowań trwało ponad 3.100 dni (ok. 8,5 roku). (źródło: www.nik.gov.pl)
Skrytykowano także prace jednostek kontrolujących i Ministerstwa Zdrowia
Zapowiedź zmian
NIK zapowiada zmiany zarówno w procesie dopuszczania suplementów diety do obiegu, oznaczenia opakowań jak i procesów sprawdzania zgłoszeń o nieprawidłowościach oraz samej reklamie suplementów. Uszczelnienie i regulacja rynku suplementów jest konieczna i powinna być połączona z szeroko zakrojoną akcją uświadamiającą społeczeństwo.
Jak podaje NIK
W obecnym stanie prawnym każdy może wprowadzić suplement na rynek, deklarując jedynie jego skład organom sanitarnym w drodze tzw. notyfikacji. Teoretycznie istnieją szanse, że produkt, który trafia na rynek zostanie zbadany, jednak w praktyce skala rynku przekracza aktualne możliwości kontrolne Inspekcji Sanitarnej. Kontrole, które prowadzi Inspekcja dotyczą zaledwie części rynku, a same postępowania mogą trwać nierzadko – jak wykazała kontrola NIK – nawet kilka lat. W licznych przypadkach sprzedawane suplementy diety nie są badane. Ochrona konsumentów staje się wówczas fikcją.
Rynek suplementów diety rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie. W 2015 r. Polacy wydali na suplementy diety 3,5 mld zł, kupując blisko 190 mln opakowań. Statystyczny Polak więc nabył sześć opakowań suplementów diety, wydając na nie ok. 100 zł. W rejestrze Głównego Inspektoratu Sanitarnego od 2007 r. wpisano łącznie blisko 30 tys. produktów zgłoszonych jako suplementy diety. Badania wykazują, że rynek ten w latach 2017-2020 będzie rozwijał się w tempie ok. 8 proc. rocznie. (…)
Na dynamiczny rozwój rynku suplementów diety niewątpliwy wpływ ma ich reklama. Z danych Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji wynika, iż od 1997 r. do 2015 r. liczba reklam z sektora produktów zdrowotnych i leków (w tym suplementów diety) wzrosła blisko dwudziestokrotnie, podczas gdy ogólna liczba reklam tylko trzykrotnie.

Z uwagi na rosnący rynek i popyt regulacje te powinny być wprowadzone jak najszybciej! Kontrola była prowadzona w latach 2014-2016.
Świetnie ze wzięli się za ten temat. Szkoda ze my jako konsumenci pozostajemy otoczeni czarna mgła niewiedzy o tym jaki suplement jest ok a jaki nie. Czy istnieje gdzieś lista produktów które są bezpieczne?
Pozdrawiam
Też bym chciała wiedzieć. Czekam na odpowiedzi od kilku producentów. Jestem ciekawa jak się odniosą. Na razie cisza.
A czy mozna gdzies znalezc liste tych probiotykow?
Dobre pytanie na które szukam odpowiedzi. Napisałam do NIK ale zero odzewu.
A może to tylko „gołosłowna” propaganda, skoro nie chcą podać nazw suplementów czy ich producentów to może takich badań nie ma?? Choć też bym chciała poznać które to suple są felerne
Też bym chciała wiedzieć. NIK odpisał, że kontrola miała na celu pokazanie nieprawidłowo działającego systemu a nie ujawnienie samych producentów… co nie zmienia faktu, że z tego co wiem i co było w dokumencie GIS ma obowiązek informować jeśli są trefne produkty. A tymczasem na ich stronie w ostrzeżeniach publicznych nie ma nic.
Kupując w aptece suplement należy zapytać się czy posiada badania kliniczne. Jeśli nie to tak naprawdę nie wiemy co jest w składzie wiec w trosce o swoje zdrowie radziłabym nie kupować.
Muszę sprawdzić czy to zadziała. Bo ja mam doświadczenia, że zwykle mi proponują „tańszy zamiennik”:)
Chryste…zaczyna sie…ja..ierdole..
Skoro piszecie artykuł zwracający uwagę na jakość probiotyków to napiszcie również, które konkretnie spełniają wymogi, a które nie. Myślę, że to Wasz dziennikarski obowiązek.
Pani Barbaro. Zrobiłam co mogłam, żeby takie informacje zdobyć: napisałam do NIK, do GIS, napisałam do producentów tych probiotyków, które polecam i stosuję. Czekam na odpowiedź. Nie ma takiej listy w żadnym dostępnym miejscu. Jak tylko ktokolwiek mi odpisze od razu podzielę się tą informacją.
Coś mi tu nie pasuje, że niby znaleźli felerne probiotyki a nie chcą ujawnić które… Dziwne to wszystko… Chcą chronić obywateli ale nie udzielają informacji. Może ten wykres z wartością rynku suplementów jest tu odpowiedzią… Jak nie wiadomo o co chodzi to chodzi o kasę
Dziś pojawiła się lista na stronie NIK. Nie wygląda na pełną, ale zawsze coś:
Orange Triad
Orange Triad + Green
Complete sleep
5-HTP – kapsułki
Arnold Iron Dream
Creation
Candida Clear
Black Walnut Hulls
Holistic UltraBalans
Animal Pump
Kapsułki Flatol
Sinulan Junior Gardło
CROSTREC PRE -W-BOX
AMIXTM MyoCell® 5 Phase
Diaval Caps
Potassium nitrate
Tropinol XP
Compete! (smak: tangy tangerine, fruit punch slam, lemon drop)
Amino pump
Mex M-Test pro
Xtreme Detonator
Pre Shock
Beta stim
Platinum Multivitamin
Cyclin GF
NO-Bomb
IHS TECHNOLOGY BS BURN SHAPE 2.0 FAT BURNER
Plusssz Care Dzień Bez nerwów – tabletka do połykania
Plusssz Care Dzień Bez nerwów – tabletka musująca
Wobenzyn N
Multi-Enzyme Formula
Mango Peach Powder
B52+
Animal cuts – szaszetki
Animal m-Stak
Animal Pack
Black Bombs
Duo Lactil
Cóż, z tej listy kojarzę (choć nie używam, bo generalnie wyluzowana jestem, he he) jedynie Plusssz-a 😉 Jakoś nie widzę tam probiotyków 😉
Dzięki, że Pani zabiegała o wyjaśnienie , które to suplementy, probiotyki. Podali listę ale tylko jeden probiotyk jest na niej, a była mowa o większej ilości probiotyków, z którymi miało być coś nie tak. Znalazłam jeszcze stronkę : http://www.farmacol.com.pl/strefa-apteki/wstrzymania-i-wycofania/
tam jest o Duo-Lactilu-danej serii, był wycofany w listopadzie 2016. Kontrola NIK-u pewnie trwała długo , być może odnosi się to do tej decyzji. Na tej stronce są umieszczone leki wycofane -(umieszczone także na stronie gif-u), ale i też jak widzę informacje o suplementach.
Ten raport jest SKANDALICZNY! Jak można tak straszyć społeczeństwo, nie podając żadnego konkretu?!?
Przebadano 11 próbek probiotyków – NIE PODANO KTÓRYCH, nie podano nawet, czy każda próbka pochodziła z innego probiotyku i czy z każdego preparatu wykonano badania TYLKO DLA JEDNEJ PRÓBKI??? Nie podano kto wykonywał te badania (które laboratorium? wg. jakiej metodologii?, według jakich norm?).
Podano, że 89% przebadanych probiotyków nie spełniało wymagań. Z tym, że 89% z 11 to 9,79 – co za absurd, to tak jak powiedzieć, że osiem dziesiątych danego probiotyku nie spełniało wymagań. Kto to liczył? Jak to liczył? Czy „niższa, niż deklarowana na opakowaniu” ilość bakterii to różnica między 450 miliardów a 449 miliardy, czy różnice się tyczą kilku rzędów wielkości (tysiąc zamiast miliarda)?? Takich pytań ten raport indukuje co najmniej kilkadziesiąt.
Łatwo też mogę sobie wyobrazić inny sposób „na pokazanie nieprawidłowości samego systemu”, bez elementu: „prawie wszystkie probiotyki to zło, zrobiłem badania i wiem w którym są bakterie patogenne, ale tobie nie powiem”.
Żenujący brak podstawowej rzetelności naukowej ze strony instytucji zaufania publicznego. Tego się nie spodziewałam.
Zgadzam się z Panią. Ale obawiam się, że więcej od tych Instytucji nie wyciągniemy.