Sport a dieta bezglutenowa to ostatnio modny temat. Może nie zdajecie sobie sprawy, ale boom na dietę bezglutenową rozpoczął się w dużej mierze właśnie przez znanego sportowca. Tenisista Novak Djokovic zastosował restrykcyjną dietę bezmleczną i bezglutenową i … zaczął wygrywać. Wspiął się na szczyt rankingu ATP i napisał książkę w której wyjaśnia jak pomogła mu ta dieta. To tylko przykład, ponieważ tenisista nie jest jedynym sportowcem na diecie eliminacyjnej. Czy każdy kto uprawia sport i zależy mu na wynikach powinien odstawić gluten?
Jest sport i jest rekreacja. Sport jest wtedy, kiedy aktywność jest podejmowana w celu współzawodnictwa i osiągania wyników. Rekreacyjna aktywność fizyczna to taka, która ma nam przynosić przyjemność, ale element rywalizacji nie jest kluczowy. Obecnie wiele osób zaczyna dbać o swoje zdrowie rekreacyjnie biegając, pływając czy jeżdżąc na rowerze. Czasami rywalizują w amatorskich maratonach czy zawodach i biją swoje własne rekordy. Jest też grupa sportowców: amatorów lub zawodowców dla których osiągane wyniki są kluczowe. Każda metoda, która może pomóc poprawić wydolność i polepszyć wyniki jest godna rozważenia. Dlatego rozważmy dietę eliminacyjną…
Stres oksydacyjny, nieszczelność jelit i alergia…
Warto zacząć od tego, że tajemnicą sukcesu sportowców na diecie eliminacyjnej jest nie tyle odstawienie samego glutenu, co wyeliminowanie produktów alergizujących. Przewlekły stan zapalny, powodowany przez nieszczelne jelito po wprowadzaniu odpowiedniej diety znika, a w raz z nim znikają nieprzyjemne objawy, poprawia się wydolność. Skąd nieszczelne jelito u sportowców, którzy dbają o odpowiednie odżywianie i prowadzą zdrowy tryb życia? Przyczyn rozszczelniania jelita może być wiele. Oprócz diety są to między innymi:
- Leki (w tym antybiotykoterapia)
- Pasożyty
- Dysbioza (nieodpowiednia mikroflora jelit)
- Infekcje bakteryjene i wirusowe
- Stres – w tym również stres fizyczny, którego konsekwencją jest stres oksydacyjny
Kto uprawia sport i wzmożoną aktywność fizyczną wie, że dla organizmu wiąże się to z dużym wysiłkiem i stresem. Nie mówimy tutaj o takim typowo rozumianym stresie (np. z powodu egzaminu czy innego nieszczęścia), ale o stresie oksydacyjnym. Stres oksydacyjny (czyli stres tlenowy, obciążenie tlenowe) to brak równowagi między wolnymi rodnikami a antyoksydantami. Wolne rodniki, których jest za dużo i które nie są eliminowane przez atyoksydanty niszczą komórki organizmu. W tym komórki jelit doprowadzając do zespołu jelita przesiąkliwego, a w konsekwencji do przewlekłego stanu zapalnego.
Przewlekły stan zapalny wynikający z przesiąkliwego jelita może być związany z aktywacją przeciwciał IgG zależnych przeciwko niektórym pokarmom. Czyli tych, które są oznaczane w diagnostyce alergii opóźnionej (utajonej) IgG zależnej.
O alergii IgG zależnej przeczytasz tutaj.
Przewlekły stan zapalny u sportowców
Poniższa grafika przedstawia schemat tworzenia się przewlekłego stanu zapalnego.
Jest on oczywiście uproszczony ponieważ mechanizmy związane z układem immunologicznym są bardzo skomplikowane. Dla sportowców ważne jest jednak to, że przewlekły stan zapalny może wywoływać bardzo szerokie objawy i konsekwencje.
- Przewlekły stan zapalny blokuje receptory insuliny. Powoduje to zmniejszoną dostępność glukozy w komórkach mięśniowych, co skutkuje mniejszą ilością energii. Glukoza, która nie może dostać się do komórki i zostać wykorzystana krąży i przekształca się w AGE (końcowe produkty glikacji). Powoduje to sztywność mięśni i ścięgien, a co jest tego konsekwencją – nawracające kontuzje.
- Przewlekły stan zapalny w różnych częściach organizmu może dawać różne objawy miejscowe (np. migreny, bóle stawów, biegunki)
- Przewlekły stan zapalny i stres oksydacyjny wpływa na niszczenie erytrocytów, które transportują tlen do komórek. Na skutek tego do komórek dociera mniej tlenu co powoduje powstawanie zakwasów u sportowców. Z tego samego powodu przewlekły stan zapalny wpływa na VO2 max (maksymalny pobór tlenu).
Dieta eliminacyjna dla sportowca
Dieta eliminacyjna pomogła wielu sportowcom. Dzięki diecie i probiotykoterapii uszczelnia się jelito, leczy alergię IgG zależną i eliminuje przewlekły stan zapalny. Znika wiele objawów, które do tej pory nie były kojarzone z alergią i nieszczelnym jelitem: zmęczenie, bóle stawów, zakwasy. Istotne jest, aby dieta eliminacyjna i probiotykoterapia były stosowane w oparciu o wyniki badań na alergię IgG zależną i mikroflory jelit. Eliminowanie „w ciemno” produktów spożywczych może prowadzić do niedoborów i zamiast pomóc – zaszkodzić. Zawodowi sportowcy powinni znajdować się pod opieką dietetyka, który pomoże odpowiednio ułożyć dietę eliminacyjną.
Super artykuł! Dziękuje 🙂
Cieszę się, że był przydatny:)
Davis w swojej książce pisał o wpływie glutenu na wszystkie aspekty życia. Może nie było tam sticte o sportowcach ale dało się wyciągnąć wniosek, że oczywiście ich też to wszystko dotyczy. I innego raportu wynika, że 80 % zawodowych polskich sportowców nie ma swojego dietetyka / podstawowej wiedzy o odżywianiu. Zawodowy sportowiec zarabiający tym, że szybciej biega albo wyżej skacze pomija kluczowy aspekt treningu jakim jest odpowiednia dietetyka. Na początku myślałem, że 80 % to o wieeeeele zawyżone statystyki ale wystarczy poobserwować instgrama albo facebooka zawodowych sportowców i od razu widać, że jednak te statystyki nie kłamią.