Lamblie u dzieci i dorosłych – jak wykryć, jak leczyć?

Lamblie u dzieci i lamblie u dorosłych – czy jest się czego obawiać? Kiedy mówimy o infekcji pasożytniczej u dziecka najczęściej myślimy o owsikach i właśnie lambliach. Wraz ze diagnostą laboratoryjnym z Instytutu Mikroekologii postaram się odpowiedzieć na najważniejsze pytania dotyczące lamblii.

Spis treści:

1. Co to jest lamblia?

2. Lamblie u dzieci – jak wykryć? Badanie na lamblie

3. Jak można się zarazić?

4. Lamblie – badanie z krwi. Czy to ma sens?

5. Objawy lamblii u dzieci i dorosłych

6. Leczenie lamblii u dzieci i dorosłych

7. Lamblie u dzieci – dieta i leczenie naturalne

Ważne: tekst powstał na podstawie wywiadu z diagnostą laboratoryjnym Instytutu Mikroekologii w Poznaniu mgr Zofią Ławrynowicz

Co to jest lamblia?

Giardia lamblia jest pasożytem układu pokarmowego, pierwotniakiem, znanym tez pod nazwą wielouściec jelitowy.  Pierwotniak ten zasiedla dwunastnicę, dalszy odcinek jelita cienkiego, penetruje również do dróg żółciowych, wątroby i trzustki. W organizmie żywiciela występuje w dwóch formach rozwojowych: trofozoitu oraz cysty.

Czy lamblię można zobaczyć?

O ile w przypadku owsików faktycznie można zaobserwować gołym okiem ich larwy w kale o tyle w przypadku lamblii jest to niemożliwe.  Lamblia osiąga rozmiar 12×20 um (trofozoit) lub 7×14 um (cysta) dlatego identyfikacja „gołym okiem” nie jest możliwa.

 

Lamblie u dzieci – jak wykryć? Badanie na lamblie

Należy wykonać specjalistyczne badanie parazytologiczne z próbki kału.

Czy lamblie to powszechny problem?

Giardioza jest jedną z najczęstszych parazytoz jelitowych.

Jest to pasożyt kosmopolityczny, czyli obejmujący szeroki zasięg geograficzny, wiele stref klimatycznych. Gatunek ten jednak głównie występuje  w rejonach tropiku i subtropiku. Najczęściej wykrywane genotypy u człowieka, wykazują również potencjał zoonotyczny, czyli są zdolne do zarażania zwierząt ( np. kot, pies, zwierzęta hodowlane i dzikie, świnka morska ,naczelne, szynszyl, piżmak, koń, szczur, bóbr). – mówi mgr Zofia Ławrynowicz

Częste występowanie Giardia u ludzi oraz zwierząt świadczy o łatwej drodze zarażenia oraz wielu drogach transmisji tego pierwotniaka.

Diagnostyka lamblii opiera się na mikroskopowej identyfikacji cyst i/ lub trofozoitów w próbce kału.

Ponieważ wydalanie cyst (form inwazyjnych) nie jest regularne, badanie należy wykonać 3- krotnie w ostępach 3-4 dniowych.  Problem nieregularnego wydalania cyst rozwiązuje badanie koproantygenu (metoda immunoenzymatyczna wykrywająca antygen Giardia lamblia) lub badanie immunologiczne (test immunofluorescencji).  Dodać należy, że antygen może utrzymywać się kilka tygodni po wyciszeniu zarażenia, dlatego równoległa diagnostyka mikroskopowa, pozwalająca wykryć formy żywe zwiększa czułość badania. Niezależnie od zastosowanej metody niezmiernie ważny jest wnikliwy wywiad kliniczny przeprowadzony przez lekarza prowadzącego. – mówi mgr Zofia Ławrynowicz

Stosuje się również bardziej inwazyjne metody, jak badanie treści dwunastniczej czy bioptatu wątroby.  Możliwa jest też diagnostyka molekularna, ma jednak zastosowanie głównie w metodach naukowych.

Lamblie – badanie z krwi. Czy to ma sens?

Istnieje możliwość oznaczenia przeciwciał (badania serologiczne). Wymaga to profesjonalnej analizy uzyskanych wyników, stanowi raczej uzupełnienie tradycyjnej diagnostyki parazytologicznej.  Oznaczone przeciwciała świadczą o aktywnym zakażeniu lub mogą utrzymywać się nawet wiele lat, w zależności od badanej klasy przeciwciał.

WAŻNE! Badanie biorezonansem ani badanie żywej kropli krwi NIE JEST METODĄ DIAGNOZOWANIA LAMBLII.

Gdzie wykonać badanie na lamblię? Po pierwsze jeśli podejrzewasz infekcje pasożytniczą udaj się do lekarza. Po drugie wybierając miejsce badania wybierz laboratorium gdzie badania wykonują wykwalifikowani diagności. Na temat badań na pasożyty i wyboru laboratorium możesz przeczytać tutaj. 

Lamblie – jak można się zarazić?

 

Źródła zarażenia człowieka stanowią:

• zarażeni ludzie oraz zwierzęta,
• warzywa i woda zanieczyszczone cystami.

Nasuwa się zatem wniosek, że zachowanie wysokiej higieny osobistej ma decydujące znaczenie na ryzyko zarażenia.

Zarażeniu ulegają dorośli i dzieci, choć bardziej wrażliwe są dzieci. Wynika to głównie z zachowania niedostatecznej higieny przez małoletnich. Dodać należy, że obserwuje się tendencję do rodzinnego występowania parazytozy wywołanej przez Giardia lamblia, głównie w wyniku kontaktu z zainfekowaną wodą.

Lamblie u dzieci i dorosłych – objawy

Główne objawy lamblii to:

• bezkrwawa biegunka z dużą zawartością tłuszczu,
• nudności,
• wymioty.

W postaci przewlekłej biegunka może występować na przemian z zaparciami. Obserwuje się także:

• brak łaknienia,
• bóle brzucha,
• stany podgorączkowe,
• utratę wagi,
• szybką męczliwość,
• anemię, zespół złego wchłaniania.

Zarażenie wiciowcem może także przebiegać bezobjawowo (nosicielstwo) i samoistnie wygasać.

Lamblie u dzieci i dorosłych – leczenie

Kiedy jesteśmy już prawidłowo zdiagnozowani lekarz przypisuje leki przeciwpasożytnicze (np. metronidazol, tinidazol, albendazol, furazolidon) Należy się ściśle zastosować do zaleceń lekarza prowadzącego, duże dawki tych leków mogą obciążać pracę wątroby, niekorzystnie wpływają na płód i nie mogą być stosowane w okresie ciąży.

Profilaktyka zarażenia to zachowanie higieny osobistej, socjalnej oraz spożywanie czystej żywności oraz wody. Przestrzeganie tych zaleceń w warunkach podróży do terenów endemicznych może mieć decydujące znaczenia w ograniczeniu ryzyka zakażenia. Tak oczywista rzecz, jak leczenie osób zarażonych to także ważny element profilaktyczny dla zmniejszenia kolejnych zarażeń.

Lamblie u dzieci – dieta i leczenie naturalne

Ze względu na skutki uboczne rodzice czasami nie chcą stosować się do zaleceń lekarskich i stosują tzw. metody naturalne jak dieta przeciwpasożytnicza czy suplementacja. Czasami leczenie jest wdrażane na podstawie nie do końca wiarygodnego wyniku np. bioreznoansu lub żywej kropli krwi. Zakażenie lamblią może mieć poważne skutki zdrowotne, a nieleczona może doprowadzać do zarażania kolejnych osób. Dlatego w przypadku pozytywnego testu na obecność lamblii, wykonanego na zlecenie lekarza w certyfikowanym laboratorium należy wdrożyć leczenie odpowiednim preparatem zaleconym przez lekarza.

Aby wesprzeć dziecko w procesie leczenia bardzo ważne jest stosowanie probiotyków. Zadziałają one osłonowo, pomogą uniknąć objawów ubocznych leków, a także wzmocnią odporność chroniąc przed kolejnymi zakażeniami.

Powinna być także stosowana zrównoważona, bogata w składniki odżywcze i mineralne dieta. Zakażenia pasożytnicze mogą powodować zespół złego wchłaniania. Dlatego warto wykonać badania potencjalnych niedoborów i na ich podstawie wdrożyć odpowiednią suplementację. Warunkiem jednak, aby podawane suplementy się wchłonęły jest przywrócenie sprawności jelit. Dlatego tak istotne jest leczenie i probiotykoterapia.