Popranie krwi to powszechny zabieg, ale potrafi wywołać strach nawet u dorosłego. Jak przygotować dziecko do pobrania krwi żeby ułatwić całą procedurą sobie, osobie pobierającej, a przede wszystkim – dziecku?
Pobieranie krwi u dziecka to wyzwanie zarówno dla malucha, jak i rodziców oraz personelu. Często rodzic jest bardziej zdenerwowany niż dziecko i mimo, że próbuje to ukryć, jego niepokój udziela się maluchowi. Ogromnie ważna jest pomoc personelu, a także fachowa porada w jaki sposób przygotować się do badania. Na prośbę Instytutu Mikroekologii i we współpracy z tamtejszymi diagnostami, przygotowałam dla Was tekst jak przygotować dziecko do pobrania krwi.
Jak przygotować dziecko do pobrania krwi – jedzenie i picie przed pobraniem krwi.
Najczęściej pobranie krwi w celu wykonania podstawowej morfologii oraz innych badań diagnostycznych powinno odbywać się na czczo. Jednak w przypadku dzieci realizacja tego założenia może być utrudniona. Głodne dziecko jest zdecydowanie bardziej zdenerwowane i marudne.
Dlatego w przypadku małych dzieci pobrania krwi najlepiej dokonywać:
Wcześnie rano, tak, aby dziecko mogło być na czczo.
Jeśli pobranie ma być w późniejszych godzinach można podać dziecku lekki posiłek na około 3 godziny przed badaniem.
Bardzo ważne jest odpowiednie nawodnienie dziecka. Dlaczego?
Nieudane pobranie krwi – dlaczego się zdarza?
Bardzo często winą za niepowodzenie przy pobraniu krwi obarcza się osobę pobierającą. Tymczasem nawet najbardziej doświadczona pielęgniarka czy diagnosta czasami może mieć problem z pobraniem krwi i u dziecka i u dorosłego. Jakie są czynniki utrudniające pobranie?
- Strach pacjenta. Ten problem dotyczy najczęściej dzieci. Wprawdzie dorośli również często boją się pobrania krwi, jednak są w stanie wyciszyć emocje i siedzieć spokojnie podczas zabiegu. Zupełnie inaczej sprawa wygląda z dziećmi, które często wyrywają się i trzeba je przytrzymać. Wywołuje to dyskomfort zarówno u dziecka, jak i rodziców i osoby pobierającej, ale czasami jest konieczne. Dalej napiszę co zrobić, żeby przygotować psychicznie dziecko do pobrania krwi.
- Krew nie leci. Dużym utrudnieniem przy pobraniu krwi jest mocno zagęszczona krew. Ma to związek z odwodnieniem. Pacjenci, chcąc przestrzegać zasady „na czczo” są po całej nocy i poraniu bez picia. Zdarza się, że osoba pobierająca, widząc ten problem, poprosi o wypicie wody i ponownej próbie pobrania za jakiś czas. Dlatego jeśli chcemy uniknąć takiej sytuacji, warto napoić siebie albo dziecko wodą. Nie wpływa to na wynik badania, a pomaga w pobraniu.
- Niewidoczne żyły, pękające żyły. Osoby pobierające krew mogłyby dużo opowiadać o pacjentach z różnymi „krnąbrnymi żyłami”. Jest to cecha osobnicza i czasami, mimo największej delikatności osoby pobierającej i jej doświadczenia może pojawić się problem.
Jak przygotować niemowlę do pobrania krwi?
W przypadku niemowlęcia trudno zachować zasadę bycia na czczo. Warto jednak postarać się, żeby pobranie nastąpiło w odstępnie pewnego czasu od karmienia (np. 2 godziny), zaraz przed kolejnym. Może wydawać się, że niemowlęciu nie potrzeba tłumaczyć co będzie robione i dlaczego, ale warto pamiętać, że dzieci rozumieją więcej niż się wydaje.
Konieczność pobrania krwi u niemowlęcia to nie jest komfortowa sytuacja dla rodzica, ale warto opanować swoje emocje i spokojnie mówić do dziecka w czasie przygotowania go do zabiegu, nie robić gwałtownych ruchów, nie podnosić głosu – innymi słowy postarać się, aby nerwowa atmosfera się nie udzielała.
Warto zabrać ulubioną zabawkę albo książeczkę, która odciągnie uwagę od ukłucia. Zaraz po ukłuciu dziecko może płakać, ale pobieranie krwi zwykle trwa chwilę i łatwo odwrócić uwagę malucha np. podając pierś.
Jak psychicznie przygotować dziecko do pobrania krwi – czyli co wolno, a czego nie wolno?
W przypadku starszych dzieci warto przygotować je na to, co ma nastąpić. Rodzic przed pobraniem ma ochotę zapewnić dziecko, że nic nie będzie bolało i że „to tylko małe ukłucie”. To działa, ale tylko raz. Umniejszanie dyskomfortu i bólu, a nawet negowanie, że taki wystąpi sprawi tylko, że dziecko przy kolejnych zabiegach medycznych będzie niespokojne i już nie uwierzy w zapewnienia rodzica.
Co należy powiedzieć dziecku przed pobraniem krwi?
- Opowiedz po co krew będzie pobierana. Dzieci są z natury ciekawe, lubią znać „tło” historii. Wspólne obejrzenie wcześniej odcinka „było sobie życie” czy przeczytanie historii o krwi, jej właściwościach zaciekawi malca.
- Opowiedz dziecku na czym polega pobranie krwi, jak wygląda laboratorium i miejsce pobrania. Im większa wiedza, tym dziecko będzie czuło mniejszy niepokój wynikający z nowej sytuacji. Możesz opowiedzieć jak wyglądają igły, że są małe i cieniutkie jak rurka komara. Opowiedz o odkażaniu i o tym, że pobrana jest bardzo malutka ilość krwi – tyle co na kilku łyżeczkach. Powiedz, że cały zabieg trwa zaledwie kilkanaście sekund. Od momentu wejścia do przychodni mów dziecko co teraz robisz i co go czeka.
- Odwołaj się do własnych doświadczeń. Powiedz, że jako dziecko też miałaś/miałeś pobieraną krew, że również się bałaś/bałeś, ale wszystko dobrze się skończyło.
- Jeśli dziecko okazuje lęk wykaż zrozumienie, a nie mówi, ze „nie ma się czego bać”. Lepiej powiedzieć, że wiele osób się boi, nawet dorosłych, nawet superbohaterów, ale badanie jest ważne, a spotkanie w laboratorium może być ciekawą przygodą.
Czego nie należy mówić dziecku przed pobraniem krwi?
- Nie kłam. Nie mów, że „nie będzie bolało”, bo dziecko już więcej nie uwierzy w Twoje zapewnienia
- Nie umniejszaj lęku dziecka. Nie mów „nie ma się czego bać”, „jesteś już duża/duży”, „to tylko małe ukłucie”. Lepiej powiedz „rozumiem, że się boisz. Jestem jednak pewna/pewny, że razem damy radę przez to przejść, będę z Tobą cały czas”.
- Nie przekupuj. Wiem, że to wydaje się najprostszą metoda, ale doświadczenie mówi mi, że jeśli ograniczymy się wyłącznie do przekupstwa „jeśli będziesz grzeczny pojedziemy do McDonalda”, wówczas działa to do momentu wejścia do gabinetu. Nieprzygotowane w inny sposób dziecko nagle kalkuluje, że McDonald nie jest tego wart i wpada w panikę. Możesz umówić się z dzieckiem na nagrodę, ale nie traktuj jej jako załatwienia sprawy. Nie zastąpi to rozmowy i przygotowania dziecka do pobrania krwi.
Jak przygotować dziecko do pobrania krwi jeśli ma już traumę po poprzednim badaniu?
Mogło się zdarzyć, że poprzednie pobranie krwi lub np. szczepienie nie należało do udanych i dziecko panicznie boi się pobrania krwi albo, generalnie, laboratorium, igieł itd. Przezwyciężenie takiego lęku nie jest łatwe, a z pewnością nie pomoże jeśli wybierzemy rozwiązanie siłowe „przytrzymam i szybko będzie po wszystkim”. Odczarowanie wizyty w gabinecie może zająć trochę czasu, ale warto przejść z dzieckiem przez wszystkie etapy:
- Nie umniejszaj uczuć dziecka „przecież nie było tak źle”. Powiedz, że rozumiesz, że podczas poprzedniej wizyty się wystraszył i było to nieprzyjemne.
- Spróbuj odwiedzić laboratorium wcześniej, albo przynajmniej pozwól osobie pobierającej na krótką rozmowę z dzieckiem przed pobraniem. Niestety, zdarza się, że personel również stosuje chwyty w stylu „to nie będzie bolało”. Wówczas Twoją rolą, jako rodzica jest zareagować. Pamiętaj, że masz prawo poprosić o inną osobę do pobrania.
- Zadzwoń do laboratorium wcześniej i uprzedź o problemie. Być może uda się zarezerwować więcej czasu, albo wybrać spokojniejszą godzinę, kiedy Twojemu dziecku będzie można poświęcić więcej czasu.
Pobranie krwi i u dziecka – kiedy i czy trzeba użyć siły?
Wiem, że dla wielu rodziców największym dyskomfortem jest konieczność mocnego przytrzymania dziecka. Przyznam, że sama czuję się z tym mało komfortowo.
Niestety, liczenie na to, że dziecko pozostanie nieruchome jest zbyt ryzykowne – jeśli cofnie rączkę w czasie pobrania może stać mu się krzywda! Unieruchomienie dziecka nie jest więc dla wygody personelu pobierającego krew, ale dla bezpieczeństwa i w ten sposób trzeba to traktować: jak przypinanie pasami w foteliku.
Rada: już na etapie rozmowy powiedz dziecku, że przed pobraniem usiądziesz z nim na fotelu i mocno je przytulisz i będziesz mocno trzymał, żeby dodać mu otuchy. Unikniesz dzięki temu elementu zaskoczenia i stresu dla dziecka.
Pobieranie krwi u dziecka z autyzmem lub innymi zaburzeniami rozwojowymi
Rodzice dzieci ze spektrum autyzmu wiedzą, że jest to duże wyzwanie. Warto przygotować dziecko według powyższych zasad, ale często nie jest to wystarczające i dziecko podczas pobrania wyrywa się uniemożliwiając pobranie krwi. Im dłużej trwa cała procedura tym dziecko, rodzic i osoba pobierająca jest bardziej zdenerwowana i zmęczona. W tym przypadku ważne jest silne przytrzymanie dziecka: być może warto, aby przy pobraniu było dwóch rodziców lub opiekunów. Koniecznie pamiętaj też o nawodnieniu przed badaniem.
Jak przygotować dziecko do pobrania krwi? Postępuj według tych zasad:
- Informacja: przygotuj dziecko wcześniej, zgodnie z zamieszczonymi powyżej radami.
- Spokój: w czas badania staraj się zachować maksymalny spokój. Dziecko na Ciebie patrzy i udziela mu się Twój nastrój.
- Nawodnienie: nie zapomnij napoić dziecka wodą na pół godziny przed podaniem krwi. Woda nie wpływa na wynik badania.
- Posiłek: jeśli dziecko źle znosi bycie na czczo, dozwolony jest lekki posiłek na około 3 godziny przed pobraniem.
