Najnowsze badania naukowe dowodzą, że aż 24% dostępnych na rynku leków ma ogromny wpływ na niszczenie mikrobioty jelitowej. Okazuje się, że stosowanie farmakoterapii coraz częściej wywołuje dysbiozę jelit, co w konsekwencji zaburza funkcjonowanie całego organizmu człowieka.
Jak leki wpływają na mikrobiotę jelit?
Mikrobiota to niezwykle złożony system, na który wpływ mają czynniki środowiskowe, stosowana dieta, ale również zażywanie niektórych rodzajów leków. Jeśli dochodzi do zaburzeń w składzie i ilości pożytecznych składników mikrobioty, w tym przede wszystkim bakterii, organizm zostaje osłabiony, a układ pokarmowy, nerwowy, odpornościowy, nie pracuje należycie. Jakie konkretnie leki wpływają negatywnie na mikrobiotę jelit? To głównie:
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (przyczyniają się do spadku produkcji ochronnego śluzu),
- inhibitory pompy protonowej (powodują mniejszą produkcję kwasów żołądkowych),
- metformina (obniża liczbę dobroczynnych bakterii ).
Antybiotyki a mikrobiota jelit
Antybiotykoterapia prowadzi do długofalowych zmian w układzie mikrobioty jelit. Co ważne, wpływa nie tylko na osłabienie ogólnej odporności organizmu, ale może być przyczyną występowania licznych chorób, takich jak otyłość, alergia czy cukrzyca.
Nawet krótkotrwałe stosowanie antybiotyków może przyczynić się do spadku liczby tych dobroczynnych bakterii jelitowych typu Lactobacillus i Bifidobacterium oraz do zwiększania populacji tych potencjalnie patogennych jak Clostridium.
Najbardziej negatywny wpływ antybiotyków wyróżnia się wśród małych pacjentów, których mikrobiota dopiero się kształtuje (najważniejszych jest pierwszych 1000 dni życia). Ponadto niekorzystny wpływ na mikrobiotę jelitową dziecka ma przyjmowanie antybiotyków przez matkę jeszcze w okresie ciąży. Bakterie przekazywane są noworodkowi już na etapie porodu naturalnego oraz karmienia piersią.
Wpływ mikrobioty na skuteczność leków
Okazuje się, że stan mikrobioty jelit i niektóre gatunki bakterii mogą obniżać działanie konkretnych leków. Tak na przykład dzieje się w przypadku farmakoterapii z zastosowaniem akarbozy (lek przeciwcukrzycowy).
Bakterie akumulują niektóre leki, co również wpływa na redukcję ich skuteczności. Udowodniono, że bakterie gromadzą duloksetynę, składnik leku na depresję oraz rozyglitazon, środek przeciwcukrzycowy. Akumulują też przeciwalergiczny montelukast i roflumilast.
Probiotyki i synbiotyki
Aby zadbać o prawidłowy stan mikrobioty jelit, podczas koniecznej farmakoterapii zaleca się jednoczesne przyjmowanie korzystnych probiotyków. Co istotne, probiotyk powinien być właściwie dopasowany, wedle indywidualnych potrzeb pacjenta, dlatego wcześniej warto wykonać dedykowane badania.
Właściwym rozwiązaniem jest również przyjmowanie synbiotyków, które są połączeniem probiotyku oraz prebiotyku. Najlepiej wybierać te wieloszczepowe.
