Ranking probiotyków dla dzieci – przegląd 2024

Dlaczego stworzyliśmy ranking probiotyków dla dzieci na 2024 rok? Prawidłowa mikrobiota jelitowa ma ogromne znaczenie w kształtowaniu funkcjonowania jelit i budowaniu odporności u dzieci i dorosłych. Niestety w dzisiejszych czasach wiele czynników niekorzystnie wpływa na ekosystem jelitowy. Są to przetworzona żywność, zanieczyszczenia, stres, leki, infekcje oraz mało urozmaicona dieta uboga w warzywa. W konsekwencji działania tych czynników powstają zaburzenia mikrobioty jelitowej (dysbioza), które mogą wpływać nie tylko na zdrowie jelit, ale na cały organizm. Niedobory niektórych bakterii mogą wpływać na podatność na infekcje żołądkowo-jelitowe i choroby górnych dróg oddechowych. To bardzo ważne u dzieci, których układ odpornościowy uczy się dopiero odpowiedniej odpowiedzi na patogenny. U małych dzieci częstotliwość infekcji jest spora, pediatrzy sugerują, że dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli mogą przechodzić nawet 10-12 infekcji rocznie. Warto pamiętać również, że same przyjmowane leki, a szczególnie antybiotyki mocno zaburzają mikrobiotę jelitową, co może prowadzić do dalszych problemów. Przykładowo mniejszej odporności na infekcje grzybicze i żołądkowo-jelitowe. A dysbioza jelitowa może przyczynić się do rozwoju alergii, chorób autoimmunizacyjnych lub cywilizacyjnych w przyszłości.

Jak zatem odbudować ekosystem jelitowy i przerwać to błędne koło? W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na dietę dziecka, szczególnie na spożycie warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych i fermentowanych. Jednak jeżeli mamy podejrzenie zaburzonej mikrobioty to sama różnorodna i zdrowa dieta nie jest wystarczająca do szybkiej odbudowy mikrobioty jelitowej. Warto zatem znać dobrej jakości szczepy probiotyczne, aby wesprzeć mikrobiotę wtedy gdy zajdzie taka potrzeba. Probiotyki mają wiele zastosowań, jednak te prozdrowotne właściwości są zależne od określonego szczepu bakterii lub grzyba. Oznacza to, że wybierając probiotyk dla dziecka powinniśmy znać dokładnie gatunek i szczep, który znajduje się wewnątrz opakowania. Oznaczenie szczepowe to ciąg cyfr, liter lub ich połączenie, znajdujące się za nazwą gatunku bakterii bądź grzyba (np. Lactobacillus rhamnosus PL1) .

Najważniejsze jest, że gdy prowadzone są badania nad bezpieczeństwem i prozdrowotnymi właściwościami probiotyku, bada się określony szczep w konkretnej grupie pacjentów (np. niemowląt czy starszych dzieci). W związku z tym nie ma jednego probiotyku na wszystko i dla wszystkich. I nie wystarczy jakiś probiotyk z apteki. Poniżej znajdziesz praktyczne wskazówki i zastosowanie konkretnych szczepów.

Jak podawać probiotyki?

Najczęściej dawkowanie jest opisane na opakowaniu bądź w ulotce, często też lekarz pediatra sugeruje ile podać probiotyku np. podczas antybiotykoterapii lub biegunki. To co jest ważne, to fakt, że probiotyczne bakterie nie lubią towarzystwa soków, antybiotyku i bardzo gorących płynów. Tu jedynym wyjątkiem odnośnie podania z antybiotykiem jest podanie szczepu drożdżopodobnego grzyba Saccharomyces boulardii CNCM I-745. Można go stosować razem z antybiotykiem. Bakterie probiotyczne stosujemy najczęściej 3-4 godziny po antybiotyku.

Jeżeli podajemy więcej niż jeden produkt z bakteriami, też nie łączymy ich ze sobą. Najlepiej podać je o innych porach dnia i rozdzielone posiłkami. Dla małych dzieci zawsze lepszą formą będą kropelki czy saszetki z proszkiem rozrabianym wodą niż kapsułki. Chyba że producent zaznacza, że  kapsułki można otworzyć i rozpuścić w mleku lub wodzie.

Poza składem produktu zawsze przed podaniem, należy zapoznać się z zasadami stosowania i możliwościami podania produktu, jego przechowywaniem oraz informacją od jakiego wieku można podać produkt.

Ranking probiotyków dla dzieci (2024 rok)

Poniżej znajdziesz szczepy które są zdecydowanie bezpieczne, posiadają badania oraz ich zastosowanie.

Probiotyki jednoszczepowe

• Lactobacillus rhamnosusGG (ATCC 53103) (np. w produkcie Loggic) to szczep posiadający długą listę badań klinicznych również wśród kobiet w ciąży, niemowląt. Jego główne zastosowanie to zapobieganie alergii i atopii (suplementacja jeszcze w ciąży i na początku życia), zapobieganie biegunce poantybiotykowej (podawanie w trakcie antybiotykoterapii) i skracanie czasu biegunki poantybiotykowej, infekcyjnej i poprawa odporności. 
• Saccharomyces boulardiiCNCM I-745 należy do przebadanych niepatogennych grzybów drożdżopodobnych. Stosuje się go w trakcie antybiotykoterapii, jako zapobieganie oraz leczenie biegunki  i jako wsparcie w chorobach zapalnych jelit. Można też rozważyć stosowanie tego szczepu w podróży, szczególnie do krajów egzotycznych. Czytaj więcej: https://dietaeliminacyjna.pl/poznaj-jeden-z-najczesciej-stosowanych-probiotykow-saccharomyces-boulardii/
• Bifidobacterium infantis 35624 (np. w Symbiosis Alflorex) to szczep bakterii przebadany w leczeniu objawów ze strony układu pokarmowego, w tym również zespołu jelita nadwrażliwego (IBS). Pomaga normalizować mikrobiotę i podtrzymywać prawidłowe działanie jelit. Działa immunoregulująco i przeciwzapalnie. Czytaj więcej: https://dietaeliminacyjna.pl/probiotyki-wspierajace-zdrowie-ukladu-pokarmowego/
• Bifidobacterium animalis lactis BB-12 (np. w SymbioLact B) najlepiej przebadany szczep Bifidobacterium wspiera mikrobiotę i działanie przewodu pokarmowego oraz odporność. Poprawia czynność jelit, skraca kolkę niemowlęcą, zmniejsza skutki uboczne leczenia antybiotykami, takie jak biegunka poantybiotykowa. Obniża ryzyko częstych i ostrych infekcji dróg oddechowych.
• Streptococcus salivarius K12 (np. w Entitis) to szczep zasiedlający górne drogi oddechowe i wykazujący działanie antagonistyczne wobec patogenów pneumoniae i S. pyogenes Przebadany w poprawie odporności, szczególnie nawracających infekcjach górnych dróg oddechowych.
• Enterococcus faecalis DSM 16440 (np. w Symbioflor 1) to szczep najlepiej przebadany w nawracających infekcjach górnych dróg oddechowych (zapaleniach oskrzeli, zatok, alergicznym nieżycie nosa). Szczep bardzo korzystnie wpływa na odporność śluzówek (układu oddechowego, pokarmowego i moczowo-płciowego), stymuluje wydzielanie sIgA, czyli pierwszej linii obrony przed patogenami.
• Limosilactobacillus reuteri DSM 17938 (np. w BioGaja) od pierwszych dni życia, główne zastosowanie to leczenie kolek niemowlęcych i wsparcie mikrobioty maluszka.

Probiotyki wieloszczepowe

• Kompozycja 2 szczepów: Bifidobacterium breve BR03i Bifidobacterium breve B632 (np. Symbiosis Bifibaby) przebadana od pierwszych dni życia w wielu różnych zastosowaniach od kolki niemowlęcej, przez insulinooporność i otyłość, celiakii, aż do działania przeciwzapalnego.
• Kompozycja 2 szczepów: Lactobacillus acidophilus LA-5, Bifidobacterium lactis BB-12 (np. w SymbioLact Pur) przetestowana w redukcji biegunki poantybiotykowej, cukrzycy typu 2, objawach jelitowych zespołu jelita nadwrażliwego (IBS). Może być stosowana u niemowląt rozpuszczana w mleku, skraca czas kolk i biegunek różnego pochodzenia.
• Kompozycja 4 szczepów: Lactococcus lactis W58, Bifidobacterium lactis W52, Bifidobacterium lactis W51, Bifidobacterium bifidum W23 może być stosowana u kobiet w ciąży i niemowląt. Zastosowanie to głównie odbudowa mikrobioty po cieciu cesarskim, antybiotykach i biegunkach oraz wsparcie odporności.
• Kompozycja 6 szczepów: Bifidobacterium animalis W53, Lactobacillus acidophilus W55, Lactobacillus salivarius W57, Enterococcus faecium W54, Lactococcus lactis W58, Lactobacillus casei W56 wspierająca ekosystem jelitowy oraz układ odpornościowy. U dorosłych szczepy przebadane we wsparciu metabolizmu u otyłych kobiet.
• Kompozycja 8 szczepów: Streptococcus thermophilusDSM24731 / NCIMB 30438, Bifidobacterium breve DSM24732/ NCIMB 30441, Bifidobacterium longum DSM24736 / NCIMB 30435, Bifidobacterium infantis DSM24737 / NCIMB 30436, Lactobacillus acidophilus DSM24735/ NCIMB 30442, Lactobacillus plantarum DSM24730 / NCIMB 30437, Lactobacillus paracasei DSM24733 / NCIMB 30439, Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus DSM24734 / NCIMB 30440 najlepiej przebadana kompozycja wieloszczepowa, wspiera ekosystem jelitowy i odbudowuje mikrobiotę jelitową po leczeniu antybiotykami. Skuteczność szczepów została przebadana u dorosłych i dzieci w leczeniu nieswoistych zapaleniach jelit (IBD), zespołu jelita nadwrażliwego (IBS), w biegunkach i zaparciach czynnościowych. Ma korzystny wpływ na odporność, wspiera barierę jelitową i reguluje ekspresję cytokin. Badania wykazały działanie lecznicze lub zapobiegawcze w różnych chorobach ogólnoustrojowych, w tym w chorobach układu trawiennego (choroby przewodu pokarmowego i choroby wątroby), otyłości i cukrzycy, chorobach alergicznych, chorobach układu nerwowego, układu moczowo płciowego i miażdżycy.

Szukasz najlepszego wsparcia probiotycznego dla Twojego dziecka? Zapoznaj się z badaniami mikrobioty i otrzymaj dobraną do potrzeb terapię mikrobiologiczną. Jej czas trwania, dawki i probiotyki będą dopasowane do wyniku oraz wywiadu chorobowego pacjenta. Poza szerokim wynikiem i terapią mikrobiologiczną, po wykonaniu badań KyberKompakt, KyberKompakt Pro (po 2 roku życia) i KyberBiom (po 2 roku życia), otrzymasz też możliwość darmowych konsultacji telefonicznych ze specjalistkami z Instytutu Mikroekologii. Dowiedz się więcej: https://instytut-mikroekologii.pl/

Co jeszcze wspiera odporność dziecka?

Poza dietą i probiotykami, warto szczególnie w okresie jesienno-zimowym suplementować witaminę D oraz kwasy omega-3. Jako okresowe wsparcie odporności można zastosować również witaminę C oraz ekstrakt z owoców bzu czarnego. Jeżeli podajemy różne suplementy i leki, należy zapoznać się ze składem ponieważ np. witamina D może znajdować się w kilku produktach.

Warto też uświadomić sobie, że proces budowania odporności jest budowany przez styl życia. Poza dietą, suplementacją i odpowiednią ilością wody i snu bardzo ważne jest żeby spędzać czas na świeżym powietrzu oraz zapewniać dziecku odpowiednią aktywność fizyczną. Czasami w okresie jesienno-zimowym jest to wyzwanie, jednak regularne wietrzenie pomieszczeń, spacery i hartowanie organizmu powinno stanowić stały element stylu życia. Badania naukowe, wykazały że spacery wśród drzew i kontakt z naturą poza podnoszeniem odporności obniża też poziom stresu, co korzystnie wpływa na odporność oraz rozwój i psychikę dziecka.

Bibliografia:

Cheng, F. S., Pan, D., Chang, B., Jiang, M., & Sang, L. X. (2020). Probiotic mixture VSL# 3: An overview of basic and clinical studies in chronic diseases. World journal of clinical cases, 8(8), 1361.
Chen, J., Chen, X., & Ho, C. L. (2021). Recent development of probiotic bifidobacteria for treating human diseases. Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, 9, 770248.
Di Pierro, F., Colombo, M., Zanvit, A., Risso, P., & Rottoli, A. S. (2014). Use of Streptococcus salivarius K12 in the prevention of streptococcal and viral pharyngotonsillitis in children. Drug, healthcare and patient safety, 15-20.
Floch, M. H. (2014). Recommendations for probiotic use in humans—an update. Pharmaceuticals, 7(10), 999-1007.
Fox, M. J., Ahuja, K. D., Robertson, I. K., Ball, M. J., & Eri, R. D. (2015). Can probiotic yogurt prevent diarrhoea in children on antibiotics? A double-blind, randomised, placebo-controlled study. BMJ open, 5(1), e006474.
Giglione, E., Prodam, F., Bellone, S., Monticone, S., Beux, S., Marolda, A., … & Bona, G. (2016). The association of bifidobacterium breve br03 and b632 is effective to prevent colics in bottle-fed infants: a pilot, controlled, randomized, and double-blind study. Journal of Clinical Gastroenterology, 50, S164-S167.
Lyseng-Williamson, Katherine A. Bifidobacterium infantis 35624 as a probiotic dietary supplement: a profile of its use. Drugs & Therapy Perspectives, 2017, 33: 368-374.
Matijašić, B. B.,… & Rogelj, I. (2016). Effects of synbiotic fermented milk containing Lactobacillus acidophilus La-5 and Bifidobacterium animalis ssp. lactis BB-12 on the fecal microbiota of adults with irritable bowel syndrome: A randomized double-blind, placebo-controlled trial. Journal of dairy science, 99(7), 5008-5021.Schaefer, M., Zimmermann, K., & Enck, P. (2023, March). Probiotic treatment (Enterococcus faecalis) improves symptoms of seasonal allergic rhinitis: A randomized controlled trial. In International Forum of Allergy & Rhinology.
Solito, A., Cionci, N. B., … & Prodam, F. (2021). Supplementation with Bifidobacterium breve BR03 and B632 strains improved insulin sensitivity in children and adolescents with obesity in a cross-over, randomized double-blind placebo-controlled trial. Clinical Nutrition, 40(7), 4585-4594.
Stašková, A., … & Maďar, M. (2021). Antimicrobial and antibiofilm activity of the probiotic strain Streptococcus salivarius K12 against oral potential pathogens. Antibiotics, 10(7), 793.
Tonucci, L. B., …. & Martino, H. S. D. (2017). Clinical application of probiotics in type 2 diabetes mellitus: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Clinical nutrition, 36(1), 85-92.

Autorka publikacji:

Dr n. biol. Anna Basińska

Ukończyła studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W roku 2014 obroniła pracę doktorską uzyskując stopień doktora nauk biologicznych w dziedzinie ekologii. Staże podoktorskie odbywała na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza i Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, uczestnicząc w projektach międzynarodowych polsko-szwajcarskim i polsko-norweskim.

Otrzymała roczne stypendium od władz francuskiego regionu Burgundia-Franche-Comté na staż w laboratorium Chrono-environment w Besancon we Francji. Dr n. biol. Anna Basińska jest autorką publikacji w dziedzinach biologicznych i medycznych w takich czasopismach jak Forum Zakażeń, Nowa Medycyna – Koloproktologia, Diabetologia po Dyplomie, Biologia, Protist, International Review of Hydrobiology.

Obecnie rozwija swoje zainteresowania naukowe jako specjalista ds. naukowych w Instytucie Mikroekologii w Poznaniu. Aktywnie reprezentuje Instytut Mikroekologii podczas konferencji naukowych i warsztatów oraz przygotowuje publikacje naukowe dotyczące tematyki powiązanej z zaburzeniami ekosystemu mikrobioty jelitowej w zróżnicowanych jednostkach chorobowych oraz wpływu probiotykoterapii na łagodzenie objawów tych schorzeń.