Dobra odporność u dziecka to marzenie każdego rodzica. Dieta jest niezwykle ważnym elementem w kształtowaniu odporności u dzieci. To logiczne, skoro 80% odporności „siedzi” w jelitach, których stan jest ściśle związany z tym co spożywamy. Wielu rodziców wspomaga odporność suplementując różnego rodzaju preparaty bogate w witaminę c lub tran, a zapomina o wsparciu dla jednego z najważniejszych organów kształtujących odporność – dla jelit i zamieszkujących w nich bakterii. Budowanie odporności u dziecka warto rozpocząć od diety i probiotykoterapii. Dlaczego?
Co mają jelita do odporności u dziecka?
Tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi przewodu pokarmowego zawiera ponad 80 % limfocytów całego organizmu i tworzy skomplikowany system odpornościowy zwany układem GALT (ang. gut-associated lymphoid tissue). Kolonizowanie bakteriami zaczyna się już w momencie porodu, a bakterie zasiedlające jelito są pierwszymi antygenami z którymi układ odpornościowy ma kontakt. Zdrowe jelita mają zatem kluczowe znaczenie dla odporności organizmu!
Więcej o roli mikroflory przeczytasz tutaj
Kształtowanie odporności noworodka
Przyjmuje się, że płód w łonie matki jest jałowy (aczkolwiek pojawiają się już badania potwierdzające, że mikroorganizmy – występują między innymi w krwi pępowinowej czy płynie owodniowym), a kolonizacja bakteriami następuje podczas porodu. Dziecko przechodząc przez kanał rodny matki, otrzymuje od niej „zestaw” bakterii, które kolonizują jego układ pokarmowy.
Badania pokazują jak bardzo różni się skład mikroflory (mikrobioty) jelitowej noworodka urodzonego drogami natury, a poprzez cesarskie cięcie. Profil mikrobioty jelit noworodków urodzonych poprzez cesarskie cięcie odpowiada mikroflorze skóry matki, podczas gdy ten u noworodków urodzonych fizjologicznie zbliżony jest do mikroflory pochwy matki. U dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie liczebność Bifidobacterium osiąga taką samą wartość jak u dzieci urodzonych drogami natury dopiero po 180 dniach! U dzieci urodzonych cięciem cesarskim zwiększone jest ryzyko nawracających infekcji, astmy, otyłości czy cukrzycy typu 1 w porównaniu do dzieci urodzonych siłami natury. Ogromne znaczenie dla kształtowania odpornością ma też karmienie piersią. Mleko matki zapewnia prawidłową kolonizację jelit bakteriami Bifidobacterium, Lactobacillus, czyli bakteriami kwasu mlekowego pomagającymi utrzymać prawidłowe środowisko jelit.
Tyle z punktu widzenia medycyny. Oczywiste jest, że odporność nie zależy wyłącznie od rodzaju porodu i karmienia. Jest wiele dzieci o których się mówi „chorowite” mimo porodu drogami natury i karmienia piersią. Jest też sporo dzieci, które urodziły się przez CC i były karmione mlekiem modyfikowanym a nie chorują. Jednak warto znać wyniki tych badań i wiedzieć, że nie jest bez znaczenia (nie tylko dla odporności) to w jaki sposób dziecko przyszło na świat i jak było karmione.
Antybiotyki a odporność u dziecka
Antybiotykoterapia jest w niektórych schorzeniach niezbędna i jeśli zaufany lekarz przepisze antybiotyk to należy go dziecku podawać. W poważnych przypadkach antybiotyki są podawane w szpitalu. Zwracam uwagę na kwestię wyboru odpowiedniego lekarza. Warto sprawdzić jak lekarz podchodzi do kwestii przepisywania antybiotyków. Jeśli:
- Lekarz przepisuje antybiotyki przy każdej infekcji „na wszelki wypadek”
- Lekarz nie przepisuje przy antybiotykoterapii probiotyków i nie wspomina o konieczności probiotykoterapii
to mogą być sygnały do tego, żeby zmienić lekarza. Faktem jest, że antybiotykoterapia ma negatywny wpływ na stan mikroflory jelit. Konieczna jest równoległa i długotrwała probiotykoterapia. Wielu rodziców popełnia błąd i podaje probiotyki tylko tak długo jak trwa antybiotykoterapia, albo do wykończenia opakowania. A tymczasem mikroflora jelit potrzebuje nawet całego roku, żeby się w pełni zregenerować.
O probiotykoterapii celowanej przeczytasz tutaj
O tym co to są probiotyki i jak je stosować przeczytasz tutaj
Częste infekcje u dziecka – zadbaj o mikroflorę!
Jak wspomagać odporność u dzieci? Przede wszystkim należy zadbać o to, żeby mikroflora jelit u dziecka była prawidłowa. Co wpływa na prawidłowy rozwój mikroflory, a czego należy unikać?
Badania wykazują, że duży wpływ na budowanie odporności u dzieci mają dwa czynniki: dieta oraz środowisko zewnętrzne. Zdecydowanie lepszy skład mikroflory jelitowej obserwuje się u dzieci, które stosują różnorodną dietę, bogatą w błonnik, a ubogą w wysokoprzetworzone produkty. Kolejnym aspektem, który uznaje się także za czynnik sprzyjający nawracającym infekcjom oraz alergii jest nadmierna higienizacja życia. Układ odpornościowy pozbawiony kontaktu z mikroorganizmami i swoistego „treningu” zaczyna nieprawidłowo reagować. Doprowadza to do nadmiernej reakcji np. na składniki pokarmowe i rozwoju alergii pokarmowej u dziecka.
Odporności u dziecka – co jeszcze można zrobić?
Oprócz dbania o prawidłową mikroflorę jelit i zdrowe jelita warto również pamiętać o:
- Odpowiedniej diecie: bogatej w błonnik i witaminy, a pozbawionej wysokoprzetworzonej żywności
- Hartowaniu organizmu: częste spacery, nawet podczas gorszej pogody, wyjazdy na basen, zimą sporty zimowe
- Nienadużywaniu lekarstw. Dotyczy to także syntetycznych suplementów diety. Lepiej naturalnie wspomagać układ odpornościowy.
- Pozwalać na kontakt z potencjalnymi alergenami, stymulować układ odpornościowy, nie wychowywać dziecka w sterylnym środowisku.
Dlaczego nie warto pozwolić dzieciom na kontakt z brudem? Przeczytaj tutaj.
Dlaczego warto stosować dietę bogatą w prebiotyki? Przeczytaj tutaj
Jak leczyć infekcje u dziecka? Nie zapomnij o probiotykach! Jak wybrać probiotyki przeczytasz tutaj
Jak zbadać mikroflorę? Przeczytaj tutaj
O probiotykach dla dziecka przeczytasz tutaj.
